Netflix, 2016 yılında Türkiye pazarına resmi olarak girdiğinde, o dönem hâlâ yolunu aramakta olan bu yeni girişimden beklentiler epey yüksekti. Netflix gelecek ve Türkiye’deki konvansiyonel TV’den çok daha farklı imkânlar ve içerikler sunacaktı. Sonunda televizyon dünyasının çehresini değiştirecek bir alternatif geliyordu… Ne var ki öyle olmadı. İlk orijinal içeriği Hakan: Muhafız olan Netflix Türkiye, aradan geçen altı yılda Atiye’den Zeytin Ağacı’na, Terzi’den Şahmaran’a, bu umutları boşa çıkaracak bir dizi işe imza attı. Netflix’in Türkiye operasyonunu yürütenler, Bir Başkadır ve Sıcak Kafa gibi bir iki istisna dışında, konvansiyonel TV’ye alternatif sunmakla pek ilgilenmedi. Bunun yerine o alışık olduğumuz “Türk dizileri”nin, süresi daha kısa, yıldızları daha cüretkâr ve turistik reklam filmlerine daha benzer versiyonlarını üretmekle yetinildi.
Ortaya çıkan bu tablonun nedenleri ve sorumluları hakkında da uzun uzadıya yazılabilir ama işin o kısmını konuya daha hakim olanlara bırakıyorum. Bu yazının konusu neler olduğu değil de iyi bir yönetimle neler olabileceği. Çünkü bunun için önümüzde, Netflix Türkiye’den çok da uzak olmayan bir örnek var: Netflix Arjantin.
Arjantin, coğrafi olarak Türkiye’den epey uzak olsa da gerek sosyo-ekonomik yapısı, gerek pembe diziler öncülüğünde şekillenen televizyon kültürü, gerekse sinema sektörünün son 20 yıldaki vaziyeti itibarıyla Türkiye’ye o kadar da uzak değil aslında. Bu yüzden Netflix Arjantin’in son dönemdeki üretimi, bizde kaçırılan fırsatı görmek için önemli bir örnek teşkil ediyor. Alternatif bir gerçeklikte nasıl bir tabloyla karşı karşıya olabileceğimizi görmek için, Netflix Arjantin’in geçtiğimiz günlerde duyurduğu yeni projelerine bakmanın yeterli olacağını düşünüyorum:
- Önümüzdeki yıl Netflix Arjantin’de izleyici ile buluşacak en dikkat çekici yapımlardan biri, bilim-kurgu dizisi The Eternaut olacak. Arjantin sinemasının en ünlü isimlerinden Ricardo Darín‘in başrolünü üstlendiği dizi, Héctor Germán Oesterheld’in övgü toplayan çizgi-romanını ekrana uyarlayacak. 1950’lerin sonunda yayınlanan çizgi-roman, milyonlarca insanı öldüren tuhaf bir kar fırtınasının sonrasında geçiyor ve uzaylı istilası sırasında hayatta kalmaya çalışan bir grup insana odaklanıyor. Oesterheld’in çizgi-romanının övgü toplamasının bir sebebi de politik alt metni.
- Son yıllarda Arjantin sinemasından çıkan en popüler film olan Gözlerindeki Sır (The Secret in their Eyes)’ın Oscar ödüllü yönetmeni Juan José Campanella, Arjantinli karikatürist Quino’nun popüler karikatür serisi Mafalda‘dan uyarlanan bir animasyon dizisi çekecek. 1963-1974 yılları arasında düzenli olarak yayınlanan ve o dönem Latin Amerika’da epey popüler olan Mafalda, adını altı yaşındaki ana karakterinden alıyor. İnsanlık ve dünya barışı gibi konuları sık sık düşünen Mafalda’nın eğlenceli dünyası, Arjantin’deki orta sınıfın hâli ve ilerici gençlik gibi toplumsal konulara dair zekice bir hicve zemin hazırlıyor.
- Geçtiğimiz yıl Arjantin’e Oscar adaylığı getiren “Argentina, 1985” filmini yazıp yöneten Santiago Mitre, 27 Noches (27 Gece) adını taşıyan bir aile dramasının yapımcılığını üstlenecek. Natalia Zito’nun aynı adlı romanından uyarlanacak diziyi Daniel Hendler hazırlayacak.
- Son filmi Transmitzvah bu yıl Cannes’da gösterilen Daniel Burman, Las Maldiciones adını taşıyan bir politik dramaya imza atacak. Dizi, Claudia Piñeiro’nun aynı adlı çoksatan romanından uyarlanacak.
- Vekil Öğretmen (El Suplente) filmiyle 2022 yılında Toronto Film Festivali’ne konuk olan Diego Lerman‘ın yeni filmi The Man Who Loved Flying Saucers (El Hombre Que Amaba Los Platos Voladores), bu yıl Netflix’te izleyici ile buluşacak. Film, UFO görüldüğü iddia edilen bir kasabaya giderek bunu çok konuşulacak bir hikâyeye dönüştürmek için elinden geleni yapan bir sunucuyla kameramanına odaklanacak.
Elbette bunların yanı sıra bizdeki Zeytin Ağacı’na ya da Kuş Uçuşu’na denk düşen bir düzine iş de duyuruldu ama Netflix Arjantin’i bizim için iyi bir örnek yapan da bu zaten. Netflix Türkiye gibi Netflix Arjantin de genel olarak ana akım izleyiciye hitap eden işler yapıyor; Ama bizdekinin aksine tüm üretimini bunlar oluşturmuyor. Ve belki daha da önemlisi, yıldan yıla bu üretim daha da çeşitleniyor. İlk yıllarındaki üretimi bizden çok da farklı olmayan Netflix Arjantin, bugün artık projeleri arasında The Eternaut ya da Mafalda gibi daha alternatif yapımlara da yer verebiliyor. Öte yandan hem Juan José Campanella, Santiago Mitre gibi uluslararası tanınırlığı olan sinemacıların, hem de Cannes, Toronto gibi önemli festivallere konuk olmuş yönetmenlerin yeni projelerini Netflix Arjantin çatısı altında hayata geçirebiliyor olmaları da dikkat çekiyor.
Buna karşılık Netflix Türkiye’nin gelecek programına baktığımızda; Erşan Kuneri ve Pera Palas’ta Gece Yarısı’nın yeni sezonlarının yanı sıra; Ata Demirer’den Bir İhtimal Daha Var, Özgür Önurme (Fatma) imzalı Asaf, Halit Ergenç ve Funda Eryiğit’li Adsız Aşıklar ve Salman Nacar’dan İstanbul Ansiklopedisi gibi yapımlarla karşılaşıyoruz. Salman Nacar (İki Şafak Arasında, Tereddüt Çizgisi) imzalı İstanbul Ansiklopedisi dışında umut vadeden bir yapım bulmak epey güç. Netflix Arjantin’in duyurduğu yeni projelerle Netflix Türkiye’nin gelecek programı arasındaki kontrast, neler kaçırdığımızı görmek için yeterli.